Początki powstania modelu turkusowej organizacji datowane są na drugą połowę XX wieku, a co za tym idzie jest on stosunkowo nowy, choć już dość dobrze poznany i cieszący się rosnącym zainteresowaniem przedsiębiorców. Dla wielu z nich, turkusowy model stanowi ostatni etap rozwoju firmy, która odnosi duże sukcesy na swoim rynkowym polu działania.
Nie tylko turkusowa, czyli kolory w modelach organizacji przedsiębiorstw
Współczesne modele zarządzania organizacją, pięć kolorów, które w pewnym stopniu określają nie tylko styl zarządzania przedsiębiorstwem, ale również i etap rozwoju, na którym znajdują się w danym momencie. Poza turkusowym modelem, w organizacjach funkcjonuje również:
– model czerwony który charakteryzuje to, że podwładni pod wieloma zawodowymi względami są uzależnieni od swojego przełożonego. W tym przypadku nie tylko uważnie go słuchają i wypełniają wszystkie jego polecenia, ale również odczuwają w stosunku do niego pewien rodzaj strachu;
– model bursztynowy charakteryzuje się niemal tak samo silną hierarchią jak model czerwony. W przypadku tego modelu wszystkie zasady dotyczące funkcjonowania danej organizacji są bardzo jasno określone, a osoby wchodzące w jej skład zobowiązane do ich przestrzegania;
– model pomarańczowy charakteryzuje się dość dynamiczną hierarchią, która jest zdecydowanie mniej istotna niż skuteczność działania organizacji;
– model zielony stanowi odejście od hierarchicznego podejścia do zarządzania organizacją. W tym przypadku pracownicy zyskują pewną decyzyjność w wielu obszarach swojego zawodowego działania.
Model turkusowy jest ostatnim kolorem w zarządzaniu współczesną organizacją. W tym przypadku całkowicie zniesiona zostaje hierarchia, w związku z czym każdy z pracowników musi ponosić odpowiedzialność za wykonywane przez siebie na gruncie zawodowym zadania, w przypadku gdy zostanie popełniony istotny błąd. Co ważne, w tym przypadku odpowiedzialność jest dokładnie taka sama, niezależna od wykonywanego zadania i pełnionych przez pracownika funkcji. Model turkusowej organizacji zajmuje niezwykle istotną pozycję w systemach wartości motywacyjnych, które stworzone zostały przez znanego i niezwykle cenionego profesora Clare’a W. Gravesa.
Czym jest i jak działa turkusowa organizacja?
Głównym filarem funkcjonowania turkusowego modelu organizacji jest wzajemna współpraca. Pracownicy działają razem do wyznaczonego przez siebie celu, nie podlegają nikomu, a ich działania nakierowane muszą być na zadbanie o dobro ogółu. Każdy doskonale wie nie tylko jakie ma przed sobą zadania do wykonania, ale również świadomy jest odpowiedzialności jaka na nim ciąży. W przypadku turkusowych organizacji każdy wypełnia te zadania, na wykonanie których pozwala mu posiadana wiedza i zdobyte umiejętności.
Turkusowe organizacje nie posiadają liderów, dlatego też każdy ma szanse na to, by poczuć się ważnym i wartościowym członkiem zespołu. W tego rodzaju organizacji ważne są nie tylko posiadane umiejętności, ale i osobowość oraz najbardziej istotne cechy charakteryzujące każdego z pracowników. Dzięki uczuciu wspólnoty, wzajemnego szacunku i współpracy, pracownicy turkusowych organizacji w miejscu pracy czują się bardzo swobodnie, niekiedy wręcz niemal jak w domu, co w znacznej części przypadków przekłada się na wzrost efektywności ich pracy.
Ze względu na swoją charakterystykę, w organizacji turkusowej pracować mogą jedynie Ci, którzy nie tylko darzą się wzajemnie zaufaniem, ale przede wszystkim ich postępowanie nacechowane jest uczciwością w stosunku do współpracowników.
Co ważne, turkusowy model zarządzania organizacji jest jedynym modelem, w którym konkurencja nie odgrywa jakiejkolwiek istotnej roli. Najważniejsza jest firma i realizacja postawionych przez nią celów, a nie prześciganie się z konkurencją na każdym polu.
Jak przedstawia się model działania w turkusowej organizacji?
Turkusowe organizacje charakteryzują się pewnymi bardzo charakterystycznymi założeniami, o których ich pracownicy bezwzględnie muszą pamiętać. Chodzi tu o zasady mówiące o tym, że:
– każdy z pracowników wykonuje te zadania, które najlepiej wpasowują się w posiadaną przez niego wiedzę i umiejętności;
– każdy z pracowników wykonuje zadania potrzebne, nigdy czas i wysiłek nie jest trwoniony na wykonywanie czynności, które z są z punktu widzenia organizacji zbędne;
– każdy z pracowników ponosi pełną odpowiedzialność za wszystko co robi;
– pracownicy mają dowolność w dokonywaniu zmian w modelu swojej pracy, pod warunkiem jednak, że wprowadzane przez nich zmiany w żaden sposób nie wpływają na zasady związane z charakterem działania organizacji.
Turkusowa organizacja i trzy filary
Model turkusowej organizacji bazuje na trzech filarach (nazywanych często filarami turkusu), czyli na:
– samozatrudnieniu polegającemu na tym, że każdy z członków zespołu posiada zdolność do samozarządzania, ponoszenia odpowiedzialności za podejmowane decyzje oraz umiejętność elastycznego dostosowania się do coraz nowszych wyzwań pojawiających się na jego zawodowej ścieżce. Efektywność pracy i realizacji poszczególnych zadań uzależnione jest zarówno od międzyludzkich relacji, jak i zdolności poszczególnych członków zespołu do podejmowania wzajemnej współpracy, która nijak ma się do przyzwyczajeń wielu z nich, wyniesionych jeszcze z czasów działania w organizacji, w której istotna była hierarchia;
– dążeniu do pełni, czyli poczucia bycia w pracy sobą, bez konieczności oddzielania od siebie życia prywatnego i zawodowego. Turkusowe organizacje niezwykle cenią nie tylko pracowników racjonalnych, ale i tych , którzy do współpracowników są w stanie podejść z dużą emocjonalnością i duchowością. Intuicja w tym przypadku nie jest rzeczą niepożądaną, wręcz przeciwnie;
– celu ewolucyjnym, który realizowany jest wspólnie przez wszystkich członków zespoły, współpracujących ze sobą w celu jego zrealizowania.
Zalety turkusowej organizacji
Z perspektywy wielu pracowników wydaje się, że budowa niemal idealnej turkusowej organizacji w obecnym świecie jest niemożliwa do wykonania. To duży błąd. Powstanie takiej organizacji jest jak najbardziej realne, należy jednak liczyć się z tym, że do realizacji tego celu niezbędna jest cierpliwość i bardzo ciężka praca.
Nie jest do zadanie łatwe (co jednak nie jest równoznaczne z tym, że jest niemożliwe do realizacji), dlatego też nie każdy sobie z tym poradzi. Pomimo znacznego wysiłku, turkusowy model ma mnóstwo zalet, które zdecydowanie są w stanie wynagrodzić wysiłek włożony w stworzenie organizacji.
Za największe atuty turkusowego modelu zarządzania organizacją uznać można przede wszystkim:
– wzajemny szacunek i współpracę pomiędzy pracownikami, co przekłada się na pozytywną atmosferę w miejscu pracy, która sprzyja realizacji nawet najcięższych i najbardziej wymagających zadań. Wbrew pozorom, atmosfera w pracy stanowi jeden z najsilniej działających czynników motywacyjnych;
– odpowiedzialność pracownika za realizację powierzonych mu zadań. W mode;lu turkusowym nie istnieje pozycja szefa, który kontroluje i sprawdza pracę podwładnych na każdym kroku, przez co stają się oni mniej produktywni, z uwagi na ciągłą kontrolę, brak zaufania a nawet podważanie posiadanych kompetencji;
– duże możliwości rozwoju kreatywności. W turkusowej organizacji każdy ze sobą współpracuje, każdy głos ma równoznaczne znaczenie, w efekcie czego członkowie zespołu znacznie łatwiej dzielą się wszystkimi pomysłami dotyczącymi realizacji poszczególnych zadań.
