Największy zamek w Europie zbudowany z cegieł – zamek krzyżacki

Historia miasta Malbork jest nieodłącznie związana z historią otaczającego go zamku. Zakon krzyżacki po raz pierwszy założył tu fortyfikacje w 1274 roku i nazwał go Marienburg na cześć Matki Boskiej. Miasto rozrosło się poza swoimi murami na południu i przyjęło tę samą nazwę. Marienburg otrzymał prawa miejskie w 1286 r., a w 1309 r. Krzyżacy przenieśli tu swoją siedzibę z Elbląga. Rycerstwo i miasto prosperowało dzięki podatkom otrzymywanym za handel bursztynem oraz za żeglugę po Wiśle i innych rzekach które kontrolowane były przez dużą sieć zamków. Zamek w Malborku stale się rozrastał, aby pomieścić coraz to większą liczbę rycerzy.

W jakiej epoce historycznej powstał zamek w Malborku??

Pod koniec XIV wieku wielki mistrz zakonu Winrich von Kniprode przystąpił do wzmacniania i rozwoju sąsiedniego miasta. Wzniesiono mury obronne z dostępem do miasta obsługiwanego przez wieże bramne po południowej i wschodniej stronie miasta. Ratusz oraz kościół św. Jana wybudowano w 1380 r.

Gdy nadszedł 1410 r. Krzyżacy zostali pokonani w wielkiej bitwie pod Grunwaldem, ale wielu z nich wróciło do zamku przed ścigającymi je wojskami Polsko-Litewskimi. To, co nastąpiło później, stało się znane jako Oblężenie Marienburga. Dwumiesięczne oblężenie spowodowało doszczętne spalenie miasta poza murami zamku (podpalenie przez Rycerzy, aby pozbawić swoich wrogów jedzenia i schronienia). Choć Krzyżacy przeżyli, a miasto i umocnienia zostały odbudowane, przegrana pod Grunwaldem oznaczała początek końca zakonu. Wojna trzynastoletnia (1454-1466) po raz kolejny przyniosła miastu poważne zniszczenia i w 1457 r. Zamek przeszedł w ręce króla polskiego Kazimierza IV Jagiellończyka.

Zamek w Malborku historia i potop Szwedzki

Po zakończeniu wojny, tereny te znalazły się pod panowaniem polskiej korony, co zapoczątkowało złoty okres dla miasta. Handel polskim zbożem i drewnem oraz rozwój lokalnego rzemiosła przyniósł dobrobyt a ludzie zaczęli osiedlać się w nowych dzielnicach poza średniowiecznymi murami. Pokój i dobrobyt trwał blisko 150 lat. Jednak zakończyło się to gwałtownie wraz z inwazją wojsk szwedzkich podczas potopu szwedzkiego. Miasto, podobnie jak większość Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zostało splądrowane oraz zniszczone. Szwedzi okupowali zamek i miasto od 1656 do 1660 roku.

Rozbiór Polski

W ciągu następnego stulecia miasto straciło znaczenie gospodarcze. Zmieniło się to wraz z I rozbiorem Polski.  W 1772 r. przeszedł on pod kontrolę pruską, zmieniając nazwę na Marienburg. Wojska Napoleona przeszły przez miasto w marszu na wschód i to doprowadziło Kozaków do Marienburga w 1813 roku, gdy ścigali jego armię z powrotem przez Europę. Klęska Napoleona sprawiła, że ​​miasto ponownie przeszło pod kontrolę Prus.

Malbork rozwijał się dynamicznie od połowy XIX wieku wraz z budową kolei i przemysłu. Wśród firm, które mają powstać, były fabryka cygar Loeser & Wolf, Warzelnia Adolfa Dauma, gazownia i jedna z największych cukrowni w regionie. Po klęsce Imperium Niemieckiego w 1918 roku Polska powróciła na mapę Europy, i odzyskała niepodległość po 123 latach. Jednak mieszkańcy Marienburga w przeważającej większości zagłosowali za pozostaniem w Niemczech w plebiscycie w 1920 roku i dołączyli do sąsiedniej prowincji Prusy Wschodnie.

Prusy wschodnie

Prusy Wschodnie ucierpiały bardziej niż większość podczas największego Wielkiego Kryzysu Gospodarczego, a szybko narastająca popularność Hitlera w 1933 r. sprawiła, że jego partia nazistowska zdobyła ponad 50% głosów w Marienburgu. Polskie interesy i inteligencja ucierpiały, a wybuch II wojny światowej spowodował, że wielu zostało schwytanych i wysłanych do obozów koncentracyjnych. Wojna okazała się niezwykle kosztowna dla Marienburga i prawie 80% starego miasta zostało doszczętnie zniszczone, gdy Armia Czerwona oblegała miasto na początku 1945 roku. Pozostałości oddziałów wojskowych stacjonujących w Marienburgi wysadziły mosty przecinające rzekę Nogat podczas wycofywania się 9 marca 1945 roku. W ciągu kilku dni przybyły polskie władze, by ponownie przejąć miasto.

Zamek w Malborku po drugiej wojnie światowej

W obliczu niemal całkowitej dewastacji i olbrzymiej ilości polskich uchodźców przybywających z terenów oddanych Związkowi Radzieckiemu na wschodzie, władze niemal natychmiast przystąpiły do ​​odbudowy miasta. Nieliczne pozostałości starego miasta, z kilkoma godnymi uwagi wyjątkami, zostały rozebrane a cegły zostały użyte przy odbudowie Warszawy i Gdańska. W ich miejsce zbudowano funkcjonalne budynki, które pomieściły nowo przybyłą ludność. Zamek w Malborku przez wiele lat po wojnie stał zrujnowany. Uratowało go dopiero utworzenie Muzeum Zamkowego w Malborku 1 stycznia 1961 roku.

Największy zamek w Europie zbudowany z cegieł – zwiedzanie –

Zwiedzanie zamku w Malborku to przeżycie które pozostaje na długo. W jasne słoneczne dni pomarańczowe cegły błyszczą w słońcu, a czerwone wieże sięgające ku niebu, odbijają się od pobliskiej rzeki.  Zamek jest podzielony na trzy części: Górny, Środkowy i Dolny.

Zamek w Malborku Architektura

Wewnątrz Zamku Górnego można  zobaczyć, jak pierwotnie Malbork był zbudowany bardziej jako warowny klasztor niż zamek. Ślady historycznego dziedzictwa Zakonu Krzyżackiego są wszędzie. Typowymi budynkami klasztornymi, takimi jak kilka kaplic, reflektarz, kapitularz, kilka dormitoriów, imponujący kościół Najświętszej Marii Panny i olbrzymia średniowieczna kuchnia w piwnicy.

Jest też atrakcyjne Gdanisko, imponująca kwadratowa wieża, która znajduje się nieco powyżej i poza murami wewnętrznego zamku. To jeden z najstarszych budynków na Zamku Górnym, pełnił on funkcję celi więziennej, wieży obronnej oraz zamkowej toalety.

Zamek Średni

Poniżej zamku górnego znajduje się zamek średni. To miejsce w którym znajduje się centrum kompleksu malborskiego. W tej części również zauważalny jest wpływ Zakonu Krzyżackiego jako wojowników-mnichów. Jedna połowa zamku średniego pełniła funkcję zbrojną, zaś druga część -klasztorna. Po stronie klasztornej główną atrakcją jest z pewnością wielki refektarz, największa sala znajdująca się  w całym kompleksie zamkowym.  Refektarz zdobią żebrowane sklepione sklepienia, witraże, wzorzyste ceglane podłogi oraz malowane freski na ścianach.

W pobliżu znajduje się ambulatorium, w którym można było zakwaterować i leczyć starych bądź schorowanych rycerzy. Był w dużej mierze samowystarczalny, z własnąkuchnią, łaźnią i pomieszczeniami religijnymi. Zamek Średni jest także domem dla Wielkiego Mistrza. Zbudowany w ozdobnym gotyckim stylu w całości z cegieł, Pałac Wielkiego Mistrza to kolejna z popularnych atrakcji Malborka.

W Pałacu znajdują się dwa refektoria (na lato i na zimę), kaplice i kościoły do ​​wyłącznego użytku Wielkiego Mistrza. Znajdują się tam sypialnię, biura i kilka małych sal.

Dolny Zamek

Dolny Zamek, który jest właściwie największym z trzech wszystkich części zamku pod względem powierzchni. Tam, gdzie  jest górna i środkowa część to gęsto zabudowane twierdze. Dolny Zamek był w dużej mierze niezabudowany i przeznaczony na grunty rolne. Znajdowały się tam głównie pola, na których mnisi uprawiali warzywa i owoce. Znajdowały się tam również zarybione stawy, pastwiska dla zwierząt i budynki produkujące żywność, takie jak młyny i piekarnie. 

To otoczona murem wioska, istniejąca tuż za wyższymi murami zamku Środkowego i Górnego. Obecnie znaczną część przestrzeni dolnego Zamku zajmują nowoczesne wystawy, które pokazują, jak wyglądało życie w średniowieczu.

Zamek w Malborku ciekawostki

Zamek w Malborku to największy zamek gotycki w Europie i na świecie. Powierzchnie które zajmują wszystkie zamkowe dziedzińce oraz zabudowania wynosi ponad 140 tys. m2. Na 30 milionów szacuje się liczbę użytych cegieł które tworzą dzisiejszą bryłę zamku i jest to największy zamek w europie i naświecie zbudowany z cegieł.

Podczas zwiedzania zamku można natrafić na miejsce, w którym w cegle widać ślady łap psów. Prawdopodobnie podczas produkcji  pies nadepnął na cegłę, gdy jeszcze nie była ona wysuszona i zostawił odcisk łapy. Ten odcisk istnieje do dnia dzisiejszego.

Zamek w Malborku UNESCO

Zamek w Malborku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1997 roku, a w ostatnich latach zamek jest oblegany przez turystów. Obecnie Malbork, przyciąga coraz więcej turystów na całym świecie, wraca do dobrej koniunktury i jest ważnym ośrodkiem regionalnego przemysłu.